Stichting Humanitas is er voor de meest kwetsbaren in de regio Rotterdam, van 0 tot 100+. Humanitas helpt deze mensen hun leven op hun eigen manier te blijven leven, zo zelfstandig mogelijk. Dat doet Humanitas met een breed en afgestemd pallet aan zorg, welzijn en diensten. Het allerbelangrijkste daarbij? Aandacht en geluk.

Het vraagstuk
Per 1 januari 2020 is de Wet zorg en dwang (Wzd) van kracht gegaan. Deze wet vervangt de oude Wet bijzondere opnemingen in psychiatrische ziekenhuizen (BOPZ). De Wzd regelt de rechten van mensen die te maken krijgen met onvrijwillige zorg of onvrijwillige opname. Nieuw daarbij is onder andere de verplichting tot het maken van een stappenplan waarin aandacht is voor het continu zoeken naar alternatieven voor gedwongen zorg door een multidisciplinair team. Dat betekende voor stichting Humanitas dat de gehele manier van werken en van samenwerken moest veranderen. Humanitas had voor het overgangsjaar 2020 nog veel te doen en kozen ervoor om procesbegeleiding en ondersteuning aan te vragen.

Waarom koos Humanitas voor Collegamento?
Collegamento-adviseur Myriam is geen onbekende voor stichting Humanitas. Zo heeft zij ook al het kwaliteitsondersteuningstraject begeleid. Deze samenwerking was zeer plezierig en de reden waarom Collegamento ook met deze ondersteuningsvraag aan de slag mocht.  

De aanpak
Bij de start is samen met de organisatie een implementatieplan opgesteld met de essentiële vraagstukken en de uit te voeren activiteiten. Op proces, samenwerking én inhoudsniveau. De implementatie van het Wzd-traject is door de organisatie voortvarend en met veel energie opgepakt. Door de coronatijd verliep dit grotendeels online. 

De verbetering
De deadline zorgde voor urgentie en voor snelheid. In anderhalf jaar tijd is het gelukt om alle gewenste wijzigingen goed doordacht door te voeren. Wat er in die periode precies is bereikt? Dat lees je hier:
•    Er is een beleidsplan Wzd opgesteld met een heldere visie.
•    De leerlijn Wzd is ontwikkeld en beschikbaar gemaakt voor de organisatie.
•    De taken en rollen van CVP en klachtencommissie zijn helder gemaakt.
•    De zorgverantwoordelijken zijn ‘op afstand’ getraind. Eerst met een casuïstiekbijeenkomst, waarbij de zelf ingebrachte casussen in intervisievorm werden besproken. Vervolgens een coachingsbijeenkomst, waarin de zorgverantwoordelijken deels zelf gecoacht werden in hun nieuwe rol en deels leerden hoe ze hun team kunnen coachen. Hoe ziet jouw rol eruit, hoe begin je op een afdeling, met welke vragen kan men bij jou terecht? Het kwam allemaal aan bod. Zorgverantwoordelijken bleken vaak tegen dezelfde vragen aan te lopen. Er is een naslagwerk met antwoorden ontwikkeld: het zogenaamde spoorboekje voor zorgverantwoordelijken. 
•    De samenwerking tussen de zorg en behandeldienst is geïntensiveerd.
•    Eigenaarschap is expliciet binnen de organisatie belegd. Wat is de rol van opdrachtgever en opdrachtnemer? Er is een heldere structuur ingericht met een stuurgroep als opdrachtgever, bestaande uit directeuren in- en extramurale zorg en een vertegenwoordiging vanuit de behandeldienst. De opdrachtnemersrol is belegd bij een nieuw opgerichte commissie Wzd bestaande uit: staf, management, VAR, behandelaren en de Humanitas academie. 
•    Twee keer per jaar vindt een Wzd-teamscan plaats, met kennis-, begrips- en toepassingsvragen. Zo’n scan geeft teams en opleiders inzicht in de vraag waar de huidige scholingsvraag ligt.
•    Er is een vraagbaak ingericht voor medewerkers.
•    Om de uitvoering van de nieuwe wet goed te borgen, is een jaarlijkse auditcyclus ingesteld die wordt gebruikt als meting om verbeterpunten naar boven te halen. Dit in het kader van leren en verbeteren.
•    Jaarlijkse evaluatie Wzd-beleid inclusief inzet uren door zorgverantwoordelijke en Wzd -functionaris.
 

De samenwerking
Een opdracht die met succes is afgerond, kunnen we wel stellen. Dat wordt bevestigd door de bestuurder van Humanitas: ‘Ik heb me wel eens afgevraagd of het zou lukken, zo’n omvangrijk proces. Uiteindelijk hebben we veel geleerd, ook voor toekomstige processen.’ Ook Myriam is positief over de samenwerking en de energie van de werkgroep. De sleutel tot succes waren ook hier de methodische, planmatige aanpak (eerst denken dan doen) en het in verbinding staan met de organisatie.
‘Ik neem het niet over van de bestuurder. Ik ga niet op die stoel zitten, maar ik sta ernaast. De organisatie doet het echt zelf en ik help ze daarbij’, aldus Myriam.